تشیع در مصر، دیروز امروز (بخش نخست)

در این مقاله به سیر حرکت سلفی گری مصری از ابتدا تا زمان سید قطب که بسیار به نظر نویسنده تندرو و خشونت بار تر شده اند، پرداخته است. از زمان سید جمال الدین اسد آبادی تا زمان ترور انور سادات و حتی تکفیر برخی از مسلمانان.مقدمهگذشته گرایی را در مصر بسیار آرام تر و معقول تر از دیگر کشور های اسلامی سید جمال الدین اسد آبادی و شیخ محمد عبده آغاز کردند. اما شاگردشان، رشید رضا، آن را به سلفی گری وهابی ها نزدیک کرد و حسن البنا، شاگرد رشید رضا، با تأسیس اخوان المسلمین هوادارانی چند میلیونی یافت. اخوان المسلمین بارها تلاش کرد مسالمت آمیز و با شرکت در انتخابات وارد ساختار قدرت در مصر شود و هر بار انگلیس با فشار بر دولت مصر راه آن ها را سد کرد؛ یک بار با انحلال و دستگیری، یک بار با مذاکره و امتیاز و بار دیگر با تقلب و زور. در این شرایط، گروه هایی تندرو سخن بزرگانی چون حسن البنا را نشنیدند و متأثر از عالمان و مجاهدانی چون المودودی و سید قطب به تندروی ـ و بعد ها وهابیت ـ نزدیک شدند. آن ها با دولت مصر شدید درگیر شدند، بارها تظاهرات و اعتراض کردند، رئیس جمهور مصر، انور سادات، را ترور کردند و در نهایت برخی مسلمانان را هم تکفیر کردند. انقلاب برای حکومت؛ جوانه های سلفی گریمصر سرزمین کهنی است که اواخر قرن دهم هجری امپراتوری عثمانی بر آن مسلط شد و سال 1177 هجری شمسی به تصرف ناپلئون در آمد.[1] هفت سال بعد، سال 1183، عثمانی با کمک بریتانیا ناپلئون را از مصر بیرون کرد و محمد علی داودی را حاکم مصر کرد تا مصر را آرام کند که او سلسله ی خدیوها (پاشاها) ی مصر را پایه گذاشت و آرام آرام مصر را از عثمانی مستقل کرد.[2]حمله ناپلئون به عثمانی و تصرف مصر و دیگر سرزمین های عربی ضعف های امپراتوری عثمانی را آشکار, ...ادامه مطلب

آرامش و چالش؛ درگیری های سلفی ها در مصراخوان که جماعتشان را هسته ی اولیه ی دولت اسلامی می دانستند معتقد بودند باید در همه ی زمینه ها فعال باشند. بنابراین، هم کارخانه ی ریسندگی بافندگی داشتند هم شرکت های مهندسی، تجاری، حمل و نقل، اطلاع رسانی، تبلیغات، جهان گردی و زراعت هم شرکت های اکتشاف معدن و تیم ها و باشگاه های ورزشی در رشته های مختلف فوتبال، بسکتبال، شنا، مشت زنی و کشتی.[89] بالاخره اخوان در سال 1323 هجری شمسی توانست در انتخابات مجلس شرکت کند. این بار دولت مانع شرکت آن ها در انتخابات نشد، اما با تقلب نگذاشتند هیچ یک از نامزد های اخوان، حتی مرشد کل، رای بیاورد.[90] هواداران اخوان شدید عصبانی شدند و به خیابان ها آمدند. شاه رییس دولت را متهم و دولتش را بر کنار کرد و مدتی بعد یکی از اعضای اخوان نخست وزیر سابق را ترور کرد و کشت. سال بعد، سال 1325، اخوان با نخست وزیر جدید علیه کمونیست ها و ملی گراها به توافق رسید و وفدی ها هم تلاش کردند میان اخوان اختلاف بیندازند که موفق شدند و وکیل البنا، نفر دوم اخوان، را علیه او شوراندند.[91]درگیری بین اخوان و وفد شدید و خیابانی شد و یکی از اخوانی ها نارنجکی پرتاب کرد که یک نفر کشته و سه نفر مجروح شدند.[92] وفدی ها هم دفتر مرکزی و باشگاه اخوان را آتش زدند.[93] حزب وفد از دولت خواست پیش آهنگان، بازوی قدرت اخوان، را منحل کند و مانع رفتار فاشیستی آن ها شود. اخوانی ها هم از دولت خواستند با وفدی های کمونیست برخورد کند.[94] هم زمان دولت با انگلیس مذاکره کرد و اخوان علیه دولت هم موضع گرفت. در نتیجه دولت طرف وفد را گرفت و فعالیت های پیش آهنگان را ممنوع کرد.[95] البنا از پادشاه خواست دولت را بر کنار کند و به ملت حکم جهاد دهد تا انگلیسی ها را بیرو, ...ادامه مطلب